Το ψάρι απάντησε: «Τι τρέλα! Αφού ξέρεις πως καθένας που βγαίνει από τη θάλασσά μας, ας είναι και για τόσο δα, πεθαίνει. Ποιος σου είπε για άλλες ζωές σε άλλες θάλασσες;»
Χαλίλ Γκιμπράν, Ο Προφήτης
Οι περισσότεροι ψυχίατροι θεωρούν ότι οι ψυχικές διαταραχές προκαλούνται από διαταραχή της χημείας του εγκεφάλου, μια άποψη που στηρίζεται από τις πρόσφατες ανακαλύψεις της νευρολογίας.
Υπάρχουν επίσης πολλά εμπειρικά στοιχεία ότι η ψυχολογική ένταση μπορεί να πυροδοτήσει αλλαγές στη χημεία του εγκεφάλου. Αυτό ενίσχυσε τη δημιουργία ενός βιο-ψυχο-κοινωνικού μοντέλου ψυχικής διαταραχής, όπου συνδυάζονται γενετικοί και δυναμικοί παράγοντες. Ωστόσο, το θεμελιώδες ερώτημα «τι είναι ο νους» παραμένει αναπάντητο, γιατί ο νους δεν έχει υλική υπόσταση.
Η γενική άποψη είναι ότι ο νους είναι επι-φαινομενικός, δηλαδή δευτερεύον φαινόμενο της λειτουργίας του εγκεφάλου. Πιστεύεται πως ο εγκέφαλος κατά κάποιον τρόπο παράγει συνειδητότητα. Η υπόθεση αυτή, αν και λογικοφανής, δεν είναι λογική. Πώς μπορεί κάτι τελείως υλικό να δημιουργήσει κάτι μη-υλικό; Ωστόσο θεωρείται δεδομένο σε έναν κόσμο που βασίζεται στην ιδέα του μηχανικού, υλικού σύμπαντος, όπου οι πέντε αισθήσεις θεωρούνται η μόνη αξιόπιστη πηγή πληροφόρησης.
Διαφωνώ με αυτή την υλιστική άποψη του κόσμου, που ξεκίνησε με τον Ρενέ Ντεκάρτ και τον Ισαάκ Νεύτωνα πριν από 300 χρόνια. Ο Ντεκάρτ θέσπισε το χρυσό κανόνα της εμπειρικής επιστήμης, πως τίποτε δεν θεωρείται αληθινό μέχρι να αποδειχθεί, και ο Νεύτων έθεσε τα θεμέλια του μηχανικού σύμπαντος όπου ο χρόνος είναι απόλυτος και ο χώρος δομείται σύμφωνα με τους νόμους της κίνησης.
Από τότε, το χάσμα μεταξύ θρησκείας κι επιστήμης ολοένα βαθαίνει. Η Εκκλησία δεν μπορούσε πλέον να ισχυριστεί ότι κατανοούσε τη λειτουργία του σύμπαντος, και ο πνευματικός κόσμος απομακρύνθηκε από τον υλικό. Κατά το 19ο αιώνα, η νέα επιστήμη της ψυχολογίας επανακαθόρισε τον ψυχικό κόσμο με κοσμικούς όρους. Ο Ζίγκμουντ Φρόυντ (1927) είδε τη θρησκεία ως μαζική άμυνα κατά των νευρώσεων, κι ακόμη και ο Καρλ Γιουνγκ, παρά το προσωπικό πνευματικό ταξίδι του, περιορίστηκε να ορίσει την ψυχή ως "το ζωντανό εντός του Ανθρώπου, εκείνο που ζει από μόνο του και δημιουργεί ζωή" (Γιουνγκ, 1959:26).
Η ψυχιατρική προσπαθεί να αποδείξει πως είναι μία επιστήμη ίση με τις άλλες, και λίγο νοιάζεται για την πνευματικότητα. Κι όμως μια έρευνα του Ιδρύματος Ψυχικής Υγείας (1997) έδειξε πως πάνω από το 50% των ασθενών είχαν θρησκευτικές ή πνευματικές πεποιθήσεις που τις θεωρούσαν σημαντικές στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν την ψυχική ασθένεια. Επίσης είπαν ότι δεν ένιωθαν άνετα να συζητήσουν τις πεποιθήσεις τους με τον ψυχίατρο. Διαπίστωσα πως οι ψυχίατροι που ιδιωτικά αναγνωρίζουν τη σημασία της πνευματικότητας συχνά διστάζουν να ανοίξουν τέτοιες συζητήσεις με ασθενείς επειδή δεν περιλαμβάνεται στην ιατρική, ψυχιατρική και ψυχοθεραπευτική τους παιδεία (Powell, 2001).
Οι επιπτώσεις της Νευτώνειας κοσμοθεωρίας υπήρξαν τεράστιες. Το επιστημονικό πρότυπο της ψυχής δεν χωράει την πνευματική ψυχή - δεν υπάρχει τίποτε πριν τη γέννηση και μετά το θάνατο. Όλα θεωρείται ότι απορρέουν από τη σύντομη, υλική μας ύπαρξη, και το ανθρώπινο εγώ είναι η μόνη πηγή συνειδητότητας. Είμαστε πλάσματα ανεξάρτητα, περιορισμένα εντός των ορίων του σώματός μας, και κινούμαστε σε ένα απρόσωπο τρισδιάστατο σύμπαν, απόλυτα αδιάφορο στις πράξεις μας. Πως να μην είναι η κατάθλιψη η σύγχρονη ασθένεια; Τα πρώτα πέντε χρόνια που βγήκε στην αγορά το αντικαταθλιπτικό Prozac, δόθηκαν πάνω από 10 εκατομμύρια συνταγές (Kramer, 1994).
Kβαντική Συνειδητότητα
Η Νευτώνεια επιστήμη κλονίστηκε για πρώτη φορά πριν από 70 χρόνια. Με τη γέννηση της κβαντικής μηχανικής, η άποψη ότι ο υλικός κόσμος είναι στερεός, σταθερός και ανεξάρτητος από το νου αποδείχθηκε αβάσιμη. Για παράδειγμα, το διάσημο πείραμα κύματος-σωματιδίου έδειξε πως όταν μια δέσμη φωτός περνά από μια στενή σχισμή, υποατομικά πακέτα φωτός, τα κβάντα, χτυπούν στην οθόνη ανίχνευσης σαν μικροσκοπικές σφαίρες. Αν κάνουμε δύο παράλληλες σχισμές, το φως που περνά δημιουργεί ένα πρότυπο κυματικής συμβολής. Τα σωματίδια γίνονται κύματα, και τα κύματα σωματίδια. Και οι δύο "πραγματικότητες" είναι εξίσου υπαρκτές και αδιαχώριστες από τον παρατηρητή/συμμετέχοντα. Πίσω από τη δυαδικότητα κύματος-σωματιδίου κρύβεται αναμφίβολα το βασίλειο των κυματιδίων. Αυτή είναι μόνο η αρχή, γιατί η θεωρία των υπερχορδών προτείνει ότι υπάρχουν πολύ περισσότερες διαστάσεις απ' όσες χωρούν στον τοπικό μας χωροχρόνο.
Τα ηλεκτρόνια δεν γίνονται πλέον αντιληπτά ως σωματίδια που περιστρέφονται γύρω από το άτομο σαν μικροσκοπικό ηλιακό σύστημα. Το ηλεκτρόνιο απλώνεται στο χώρο ως κβαντικό κύμα και εμφανίζεται ως σωματίδιο στον υλικό μας χωροχρόνο, μόνον όταν ένας συνειδητός παρατηρητής κάνει μια μέτρηση. Ούτε μπορούμε να γνωρίζουμε την ταχύτητα και τη θέση του ηλεκτρονίου κατά την ίδια στιγμή, γιατί όταν καθηλώνεται το κβαντικό κύμα, το μόνο που έχουμε είναι μια στατιστική πιθανότητα να εμφανιστεί το ηλεκτρόνιο εκεί που το περιμένουμε. Μπορεί να υλοποιηθεί εκατοντάδες, χιλιάδες ή κι εκατομμύρια μίλια μακριά. Όταν συμβαίνει αυτό, φτάνει εκεί σε χρόνο μηδέν. Υπερβαίνει και το χώρο και το χρόνο. Ιδού μερικές δηλώσεις διάσημων φυσικών:
"Η θεμελιώδης διαδικασία της φύσης παραμένει εκτός του χωροχρόνου αλλά προκαλεί συμβάντα που εντοπίζονται στο χωροχρόνο" (Stapp, 1977:202).
"Τελικά, ολόκληρο το σύμπαν (με όλα τα σωματίδια, μαζί κι εκείνα που αποτελούν τους ανθρώπους, τα εργαστήρια, τα όργανα παρατήρησης κλπ.) πρέπει να θεωρηθεί ως ένα αδιαίρετο όλον, όπου η ανάλυση σε χωριστά και ανεξάρτητα μέρη δεν έχει ουσιαστική αξία" (Bohm, 1983:174).
"Το σύμπαν υπάρχει ως άμορφο ενδεχόμενο σε μυριάδες πιθανά παρακλάδια στον υπερβατικό χώρο και εκδηλώνεται μόνο όταν το παρατηρούν συνειδητά όντα" (Goswami, 1993:141).
Το βασίλειο των κβάντα και το υλικό σύμπαν, που προκύπτει απ' αυτό, είναι ένα αδιαίρετο, ενιαίο όλον. Ακόμη πιο παράδοξα, φαίνεται πως η συνειδητή μας συμμετοχή οδηγεί στην ύπαρξη του υλικού κόσμου.
Όταν η συνειδητότητα καθηλώνει την κυματική λειτουργία στον τρισδιάστατο χωροχρόνο, νους και ύλη προκύπτουν ταυτόχρονα, σαν τις δύο πλευρές ενός νομίσματος. Το αποτέλεσμα είναι αυτό που αποκαλούμε πραγματικότητα, τόσο με την προσωπική όσο και με τη συλλογική έννοια. Καθένας μας έχει συνείδηση του εαυτού του, εφ' όσον συνδεόμαστε με το ολικό πεδίο συνειδητότητας, και από αυτήν την προσωπική οπτική γωνία προκαλούμε επανειλημμένες περαιτέρω καθηλώσεις της κυματικής λειτουργίας. Η διαδικασία μπορεί να συγκριθεί με τον τρόπο που τα καρέ μιας ταινίας διαδέχονται το ένα το άλλο και δίνουν εντύπωση κίνησης. Με τον τρόπο αυτό δημιουργούμε διαρκώς αυτό που θεωρούμε πραγματικότητα, και τη βιώνουμε τόσο σαν εσωτερικό ψυχικό χώρο και ως εξωτερικό φαινομενικό κόσμο γύρω μας.
Ο εξωτερικός κόσμος είναι αξιοσημείωτα σταθερός, δίνοντας την εντύπωση πως υπάρχει ανεξάρτητα από εμάς. Όταν γυρίζουμε σπίτι μετά τη δουλειά, το σπίτι μας δεν έχει φύγει. Αυτό συμβαίνει επειδή το κύμα πιθανοτήτων που η συνειδητότητά μας καθηλώνει μόλις φτάσουμε σπίτι, και που υλοποιεί το σπίτι μας, παράγεται από όλα τα συνειδητά όντα ανά πάσα στιγμή. Εκτός αν συμβεί κάποια απρόβλεπτη καταστροφή, το σπίτι σας παραμένει πάντα εκεί που το αφήσατε.
Σκεφτείτε όμως λίγο αυτά τα σπάνια κι απρόβλεπτα συμβάντα που ονομάζουμε θαύματα. Εφ’ όσον η κυματική λειτουργία περιέχει (εν δυνάμει) κάθε τι που υπάρχει σε όλο το χρόνο, δεν υπάρχει κατ' αρχήν κανένα όριο στις δυνατότητες. Ένας νους με μοναδικές δυνάμεις μπορεί να καθηλώσει το κύμα μοναδικά, μετατρέποντας το κρασί σε νερό.
Οι κβαντικές επιδράσεις εμφανίζονται πιο εύκολα στο υποατομικό επίπεδο, αλλά η έρευνα σε συστήματα μεγάλης κλίμακας (Schmidt, 1987) αποκάλυψε πως οι γεννήτριες τυχαίων αριθμών μετά από χιλιάδες δοκιμές δείχνουν μια τάση προς τα πάνω ή προς τα κάτω, που σχετίζεται με τις προθέσεις του πειραματιστή. Αυτές οι μελέτες έχουν επαναληφθεί, οπότε μπορούμε να πούμε μετά βεβαιότητας ότι ο νους επηρεάζει την ύλη. Έχει επίσης δειχθεί ότι πειραματικά υποκείμενα που είναι συναισθηματικά συντονισμένα μπορούν να συγχρονίζουν τα εγκεφαλικά τους κύματα από απόσταση (Targ and Puthoff, 1974). Επομένως ο νους επηρεάζει το νου από απόσταση, είτε από κοντά είτε από μακριά.
Τις δεκαετίες 1970 και 1980, πειράματα όρασης εξ’ αποστάσεως που χρηματοδότησε ο στρατός των ΗΠΑ στο Ερευνητικό Ίδρυμα Stanford έδωσαν επιτυχίες με πιθανότητα πάνω από ένα δισεκατομμύριο δισεκατομμυρίων προς ένα έναντι του τυχαίου (Μάιος 1988). Ο νους μπορεί να "ταξιδέψει" σε μακρινές τοποθεσίες και να αναφέρει με ακρίβεια τι υπάρχει εκεί. Η πρόγνωση έχει πλέον διαπιστωθεί με βεβαιότητα σε εμπειρική βάση (Radin, 1997). Επομένως ο νους λειτουργεί όχι μόνο πέρα από το χώρο αλλά και πέρα από το χρόνο.
Έχει ερευνηθεί η δύναμη της προσευχής (Byrd, 1988), καθώς επίσης και πάνω από 150 ελεγχόμενες μελέτες για θεραπείες με ανθρώπους και φυτά (Benor, 1992, 2001). Η εξ’ αποστάσεως πρόθεση ενός νου μπορεί να βοηθήσει τη θεραπεία και την υγεία ενός άλλου.
Πρέπει όμως να δούμε και τις αρνητικές συνέπειες. Ένας στρατιωτικός στο προαναφερθέν πρόγραμμα όρασης εξ’ αποστάσεως κατηγόρησε το πρόγραμμα όταν αναγκάστηκε να λάβει μέρος σε πειράματα επιρροής εξ’ αποστάσεως (Morehouse, 2000). Επομένως, η μαγεία δεν μπορεί πλέον να θεωρηθεί ότι λειτουργεί μόνο μέσω της υποβολής.
Πολυδιάστατη Συνειδητότητα
Η άμεση γνώση πραγματικοτήτων άλλων διαστάσεων είναι, φυσικά αλληλένδετη με τις προβολές του ανθρώπινου νου, όπως δείχνει η εκτεταμένη βιβλιογραφία των επιθανάτιων εμπειριών (Fenwick, 1995). Αν όμως αποδώσουμε τα πάντα σε προβολές θα περιπέσουμε στο σφάλμα των προ-Κοπερνίκειων αστρονόμων, που πίστευαν πως ο Ήλιος οφείλει να περιστρέφεται γύρω από τη Γη.
Το πρόβλημά μας είναι πως δεν μπορούμε να δούμε όλη την εικόνα. Πολλοί πιστεύουμε πως η ύστατη συνειδητότητα που ονομάζουμε Θεό ξέρει τι γίνεται στο σύμπαν - τουλάχιστον έχουμε συνείδηση μιας πραγματικότητας μεγαλύτερης από εμάς - σε αντίθεση με τα μυρμήγκια που πηγαινοέρχονται χωρίς να ξέρουν ότι τα παρακολουθούμε - ή έτσι νομίζουμε!
Τι σημαίνουν όλα αυτά για τον ψυχίατρο ή τον ψυχοθεραπευτή; Όχι βέβαια ότι η νευρολογία δεν ισχύει, ή ότι η ψυχολογία ανάπτυξης έχει λάθος. Απλώς πρέπει να προσέχουμε να μην μπερδεύουμε το μέρος με το όλον. Ο γραμμικός χρόνος που μας σημαδεύει από τη γέννηση μέχρι το θάνατο δεν είναι παρά ένας μόνον άξονας από τους πολλούς του κόσμου. Τα όρια της αντίληψης, της όρασης της ακοής, της αφής, της όσφρησης και της γεύσης δεν ορίζουν την πραγματικότητα. Ας εκτιμήσουμε τις ιδιαίτερες αισθήσεις μας: είναι απαραίτητα εργαλεία για την αντίληψη του τρισδιάστατου χωροχρόνου.
Το βασίλειο των κβάντα έχει προηγούμενο στη Θεωρία των Ιδεών του Πλάτωνα. Η διαφορά είναι ότι τώρα έχουμε την επιστημονική εξήγηση του κύματος πιθανότητας και των άπειρων δυνατοτήτων που περικλείει. Αυτό όμως σημαίνει πως όλα ισχύουν και πως μπορούμε να ισχυριστούμε πως έχουμε "δίκιο" σε κάθε περίπτωση;
H αποδεκτή πραγματικότητα και το παραφυσικό
Από την ιστορία του πολιτισμού προέκυψε αυτό που γνωρίζουμε σαν αποδεκτή πραγματικότητα - ένα πλαίσιο μέτρων και αξιών όπου θρησκεία, επιστήμη, κουλτούρα και παιδεία συνεισφέρουν σε μια συνεπή κοσμοθεωρία. Η διάγνωση ψυχικών διαταραχών όπως η σχιζοφρένεια και η κατάθλιψη δεν γίνεται στο κενό αλλά εντός της αποδεκτής πραγματικότητας. Κάθε άτομο ορίζει το δικό του εσωτερικό κόσμο. Αλλά η αλήθεια του ενός είναι ψευδαίσθηση για τον άλλον, και ως μέλη της κοινωνίας υποχρεωνόμαστε να ακολουθούμε τις κοινά αποδεκτές αλήθειες που τροφοδοτούν τα συστήματα πεποιθήσεων. Τις αφομοιώνουμε υποσυνείδητα και επηρεάζουν βαθιά τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο.
Ας συνδέσουμε τώρα τις δύο περιοχές συνειδητότητας που περιγράψαμε. Από τη μία έχουμε τον κόσμο των αισθήσεων και της αποδεκτής πραγματικότητας, κι από την άλλη την απεριόριστη λειτουργία της συνειδητότητας πέρα από το χωροχρόνο, που οδηγεί σε αυτό που στη Δύση λέγεται μεταφυσικό.
Για πολλούς, η γνώση του αιώνιου και του απεριόριστου παραμένει άπιαστη. Υπάρχει λόγος γι' αυτό. Η συνειδητότητα του ανθρώπινου είδους απασχολείται με τη διαρκή ροή σκέψης και συναισθημάτων που απορρέουν από τον αγώνα της ζωής, και για τους περισσότερους ανθρώπους είναι υπεραρκετό!
Είναι σαν να μας περιβάλλει μια ημιπερατή μεμβράνη, δημιουργώντας το χώρο κατοικίας του εγώ και βάζοντας τα όρια του κόσμου των αισθήσεων. Χωρίς αυτά τα όρια, θα συγχωνευόμαστε με την κοσμική συνειδητότητα - μόνο κύματα και καθόλου σωματίδια! Επειδή η μεμβράνη είναι διαπερατή, μπορούμε να αφήσουμε το εγώ στο σπίτι και να ταξιδέψουμε πέρα από το χώρο και το χρόνο. Αυτό οδηγεί σε ολότητα ή σε κατακερματισμό, ανάλογα με το βαθμό σταθερότητας της ψυχής. Άλλο η απελευθέρωση από ένα καλά ισορροπημένο εγώ μέσω προσευχής ή διαλογισμού, και άλλο να αγωνίζεσαι να κρατηθείς στην προσωπικότητά σου, όταν παθαίνεις νευρική κατάρρευση. Αν η μεμβράνη γίνει πορώδης, υπάρχει ανεξέλεγκτη ροή συνειδητότητας και απώλεια του εαυτού. Εξίσου επικίνδυνη είναι η εμπειρία της εισβολής ξένης ενέργειας ή οντότητας.
Στην υγεία πρέπει να υπάρχει ισορροπία μεταξύ του νου που λειτουργεί σαν κλασικό Νευτώνειο όργανο σύμφωνα με τους νόμους αιτίου κι αιτιατού, και ως κβαντικό όργανο ελεύθερο από τους περιορισμούς του χωροχρόνου, και ανοιχτό σε μεταφυσικά φαινόμενα. Στις λεγόμενες πρωτόγονες κοινωνίες, χρησιμοποιούν τη δεύτερη αυτή λειτουργία για θεραπευτικούς σκοπούς, πρόγνωση, ανάκτηση της ψυχής κι απελευθέρωση του πνεύματος, μεταξύ άλλων. Γνωρίζουν ότι ο κόσμος των πνευμάτων διαπερνά τον δικό μας, και ο σαμάνος χρειάζεται επίπονη εκπαίδευση ώστε να μπορεί να περνά σε μια άλλη κατάσταση συνειδητότητας όπου μιλά με το πνεύμα, είτε ζώο, είτε φυτό, είτε άνθρωπο, μια κατάσταση εξίσου πραγματική με την καθημερινή ζωή (Castaneda, 1998).
Η ζωή σε βιομηχανοποιημένες χώρες απομακρύνει τους ανθρώπους από τέτοιες εμπειρίες. Στην Αγγλία, για παράδειγμα, το πνευματιστικό κίνημα που εμφανίστηκε το 19ο αιώνα υπέστη πολλές επιθέσεις. Τα φαινόμενα έρχονταν σε αντίθεση με την κρατούσα επιστημονική κουλτούρα και δεν επιδέχονταν τις ερευνητικές μεθόδους της εποχής. Υπήρξαν ορισμένοι απατεώνες που αποκαλύφθηκαν θριαμβευτικά, και τέλος, οι πνευματικές προεκτάσεις ήταν ενοχλητικές για την Εκκλησία. Χρειάστηκε να περιμένουμε πάνω από 100 χρόνια για να βρεθούν οι κατάλληλες ερευνητικές μέθοδοι, με τη βοήθεια νέων επιστημονικών προτύπων και τολμηρών ανθρωπολογικών εργασιών (Narby, 1998).
Παρ' όλα αυτά, στη σημερινή κοινωνία υπάρχουν, όπως πάντα, θεραπευτές και μέντιουμ που αντιλαμβάνονται άλλες πραγματικότητες. Κατά κανόνα κρύβουν αυτή τους την αντίληψη από παιδιά, επειδή μαθαίνουν πως είναι επικίνδυνο να είναι διαφορετικοί. Αργότερα νιώθουν ανακούφιση ανακαλύπτοντας πως δεν είναι μόνοι. Οι ψυχίατροι έχουν τη δική τους γνώμη για ανθρώπους με τόσο ευαίσθητη αντίληψη. Εύκολα τους βαφτίζουν "οριακές περιπτώσεις" και η ευαισθησία τους θεωρείται παθολογική. Αυτό δεν αποτελεί έκπληξη, μια και η ψυχιατρική παρεμβαίνει μόνο όταν κάτι πάει πολύ στραβά.
Tο δράμα της Ψυχής
Όταν πριν από μερικά χρόνια άρχισα να δουλεύω με θεραπευτές, είδα πως υπήρχε πράγματι μια σχέση με τις οριακές περιπτώσεις ψυχικές διαταραχής, μόνο που οι θεραπευτές δεν ήταν άρρωστοι. Είχαν μάθει πώς να συντονίζονται με τις λεπτές ενέργειες ώστε να μπορούν να βοηθούν άλλους. Μαζί τους ξεκίνησαν και οι εμπειρίες μου από άλλους χρόνους και τόπους πέρα από τα όρια των αισθήσεων. Ήταν ένας ομαδικός διαλογισμός που ξεκίνησε με καθοδηγούμενη φαντασίωση. Έπρεπε να φανταστούμε τους εαυτούς μας να περπατούν σε ένα λιβάδι μια καλοκαιρινή μέρα. Έπειτα μας ζητήθηκε να κοιτάξουμε γύρω μέχρι να δούμε κάτι που να μας ελκύει και να πάμε να το κοιτάξουμε καλά.
Βρέθηκα μπροστά σε ένα επιβλητικό και μυστηριώδες δέντρο. Έμοιαζε με τεράστια σεκόια και ορθωνόταν προς τον ουρανό. Μόλις πλησίασα τον κορμό άρχισα να ανεβαίνω γρήγορα, σαν να βρισκόμουν σε ασανσέρ. Πέρασα την κορυφή του δέντρου και ξαφνικά βρέθηκα σε μια βραχώδη προεξοχή. Αμέσως κατάλαβα τι συνέβαινε. Βρισκόμουν στην Αριζόνα στα 1848, λεγόμουν Τομ ΜακΚαν και με κυνηγούσε μια ομάδα ινδιάνων Απάτσι. Ανέβηκα στην επίπεδη κορυφή του βράχου. Άκουγα τους ινδιάνους πολεμιστές λίγο πιο κάτω και ήξερα πως σε λίγο θα με έπιαναν και θα μου έπαιρναν το σκαλπ. Έβγαλα ένα παλιό δερμάτινο πορτοφόλι από την τσέπη μου και κοίταξα για τελευταία φορά την εικόνα με τη γυναίκα και τις δύο κόρες μου. Έπειτα έβγαλα το πιστόλι μου, έβαλα την κάνη στο κεφάλι μου και πάτησα τη σκανδάλη. Δεν άκουσα ούτε ένιωσα τίποτα. Βρέθηκα να αιωρούμαι γαλήνια πάνω από το σώμα μου. Δεν είχα την αίσθηση ότι επινόησα κάτι. Η σκηνή εκτυλίχθηκε σε πραγματικό χρόνο, κι εγώ απλώς την έζησα όπως συνέβη.
Η εμπειρία ερμηνεύεται με πολλούς τρόπους. Ήταν ένα δράμα ψυχής παρμένο από τα αρχέτυπα του συλλογικού υποσυνείδητου; Μήπως το θέμα της απώλειας των αγαπημένων προσώπων και της ζωής μου ανέκυψε, όπως στα όνειρα, σαν απάντηση σε ένα πρόβλημα που δεν είχα αναγνωρίσει συνειδητά; Αν ήταν έτσι, το περιεχόμενο ήταν μέρος του Εαυτού, με την έννοια του Γιουνγκ. Συνέχισα την εξερεύνηση "άλλων ζωών" με τη βοήθεια ενός συναδέλφου της σχολής του Γιουνγκ. Το θέμα της απώλειας επανερχόταν, κι εύκολα καταλάβαινα πως ήταν μέρος της ζωής μου εκείνη την εποχή. Ίσως να ήταν απλώς η προβολή των συναισθημάτων μου σε διάφορα σενάρια που επέλεγα υποσυνείδητα για το σκοπό αυτό. Ίσως οι προβολές αυτές να ήταν αποτέλεσμα του καρμικού μου φορτίου, όπως διδάσκει η Ινδουιστική και Βουδιστική πίστη.
Εδώ πρέπει να λάβουμε υπ' όψη μας τη δουλειά του καθηγητή Stevenson για τη μετενσάρκωση, όπως μελέτες εκ’ γενετής σημαδιών σε σημεία όπου ένα τραύμα είχε θέσει τέλος στην προηγούμενη ζωή. Τα παιδιά με τα οποία μίλησε είχαν ζωηρές αναμνήσεις των προηγούμενων ζωών και ορισμένα αναγνώριζαν με ακρίβεια μέλη της οικογένειας του νεκρού, χωρίς να τους έχουν γνωρίσει προηγουμένως (Stevenson, 1997).
Ένα τρίτο ενδεχόμενο είναι η σκηνή να προέρχεται από το βασίλειο των κβάντα, μέσω συμπαθητικού συντονισμού με την ψυχή του προσώπου αυτού. Καθηλώνουμε το κύμα ακριβώς στο σημείο που μας έλκει περισσότερο. Αυτό σχετίζεται και με τη συνέχεια της προσωπικής ταυτότητας, της τόσο προσφιλούς μας, πέρα από αυτόν τον κόσμο. Μήπως όταν φεύγουμε τελείως πέρα από το χωροχρόνο - το "σημείο χωρίς επιστροφή" που αναφέρεται στις επιθανάτιες εμπειρίες - ξαναμπαίνουμε στο κύμα και παραμένουμε μετέωροι σε εικονική κατάσταση μέχρι το κύμα να καθηλωθεί από μια άλλη, ανώτερη συνειδητότητα; Μήπως εδώ παρεμβαίνει ο Δημιουργός Θεός; Τότε υλοποιούμαστε ξανά, αν και μπορεί να μας περιμένουν άλλοι κόσμοι. Ο Οίκος του Πατέρα μας έχει πολλές μορφές.
Οι εξωσωματικές εμπειρίες σε άλλους χρόνους και τόπους δεν συνίστανται για ανθρώπους που δεν έχουν καλή επαφή με την πραγματικότητα. Από την άλλη, ανεξήγητα συμπτώματα, όπως οι φοβία του νερού, μπορεί να λυθούν με μία μόνο συνεδρία. Μπορούμε να επισκεφτούμε τη σκηνή του τραύματος - του πνιγμού, λόγου χάρη - και ο θεραπευτής βοηθά τον πελάτη να αφήσει το σώμα του με ανακούφιση αντί για φόβο και πόνο.
Επιρροές από άλλους κόσμους
Η πιο κοινή ψυχική διαταραχή είναι η κατάθλιψη και έχει πολλές μορφές. Μια νέα γυναίκα ήρθε να με δει επειδή δεν ένιωθε "ο εαυτός της". Είχε κλινική κατάθλιψη, με διαταραχές ύπνου και έλλειψη ενέργειας και συγκέντρωσης. Τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα την είχαν βοηθήσει λίγο, αλλά ακόμη "δεν ήταν ο εαυτός της". Μου έκανε εντύπωση αυτή η φράση.
Από το ιστορικό της έμαθα ότι λίγους μήνες πριν αρχίσουν τα συμπτώματα μια φίλη της, που έμενε στο σπίτι της ασθενούς ενώ εκείνη έλειπε σε διακοπές, είχε αυτοκτονήσει εκεί. Όταν η ασθενής μου επέστρεψε, όλα είχαν τακτοποιηθεί και η κηδεία είχε ήδη γίνει.
Από ψυχολογική άποψη, αυτή η τραγωδία σίγουρα μπορεί να την είχε επηρεάσει περισσότερο απ' όσο φανταζόταν. Κι όμως, όσο προχωρούσαμε, ένιωθα πως υπήρχε κάτι το ανεξήγητο. Σκέφτηκα τη φράση "δεν είμαι ο εαυτός μου", και τη ρώτησα αν είχε την αίσθηση μιας άλλης παρουσίας όταν γύρισε σπίτι της. Απάντησε πως δεν το είχε αναφέρει για να μην την πάρω για τρελή, αλλά κάθε φορά που έμπαινε στο σπίτι είχε έντονη την αίσθηση ότι η φίλη της ήταν εκεί μαζί της. Δεν μπορούσε να απαλλαγεί από την αίσθηση αυτή, ήταν σχεδόν υλική.
Ένας τρόπος να αντιμετωπίσουμε αυτήν την πληροφορία είναι κυριολεκτικά - ότι δηλαδή το πνεύμα της φίλης της ήταν ακόμη παρόν και δεν μπορούσε να εγκαταλείψει τον τόπο της αυτοκτονίας. Συζητήσαμε αυτό το ενδεχόμενο και ρώτησα την ασθενή μου αν ήθελε να καλέσουμε το πνεύμα της φίλης της για να πάρουμε πληροφορίες. Η ασθενής μου ήθελε να δοκιμάσουμε, έτσι της είπα να κλείσει να μάτια, να συντονιστεί με τη φίλη της και να την αφήσει να μιλήσει μέσα από κείνη. Τα κατάφερε εύκολα, και σύντομα ξέραμε λεπτομέρειες για την αυτοκτονία.
Το πνεύμα της φίλης της λυπόταν πολύ που είχε αφαιρέσει τη ζωή της. Της εξήγησα ότι δεν θα έκανε προόδους μένοντας εδώ και ότι είχε κακή επίδραση στη φίλη της, που της είχε προσφέρει το σπίτι της. Δεν το είχε καταλάβει και ζήτησε συγγνώμη. "Μακάρι να ήξερα τότε όσα ξέρω τώρα" είπε. "Αντιμετώπιζα τη μεγαλύτερη πρόκληση της ζωής μου, και τα έκανα θάλασσα. Νιώθω χειρότερα από πριν". Της είπα ότι σίγουρα θα είχε κι άλλες ευκαιρίες. Ανακουφίστηκε που το άκουσε και μιλήσαμε για λίγο για τις ελπίδες της για μια νέα ζωή. Έπειτα είπε πως ήταν έτοιμη να προχωρήσει. Της είπα να ψάξει για το φως (είναι το πρώτο βήμα, και συχνά το μόνο που χρειάζεται). Κοίταξε γύρω της, είπε γελαστά, "Ναι, το βλέπω!", κι έφυγε αμέσως. Η ασθενής μου αμέσως ένιωσε ένα βάρος να φεύγει από πάνω της και συνήλθε εντελώς.
Ήταν προβολή του εσωτερικού κόσμου της ασθενούς μου; Θα έλεγα και ναι και όχι, επειδή πιστεύω πως ο ψυχικός μας κόσμος συνδέεται στενά με τον πνευματικό κόσμο.
Το τελευταίο μου παράδειγμα αφορά μια μελέτη του συναδέλφου μου Δρ. Ike Azuonye, που με χαρά μου είδα δημοσιευμένη στο British Medical Journal (Azuonye, 1997). Το 1984, μια πρώην πλούσια γυναίκα άρχισε να ακούει μια φωνή μέσα στο κεφάλι της. Έλεγε: "Μη φοβάσαι. Ξέρω πως σε τρομάζει που με ακούς να σου μιλώ έτσι, αλλά είναι ο πιο εύκολος τρόπος. Ο φίλος μου κι εγώ δουλεύαμε στο Νοσοκομείο Παίδων της Great Ormond Street, και θέλουμε να σε βοηθήσουμε". Η κυρία κατατρόμαξε και κατέληξε στον ψυχίατρο, που διέγνωσε ψύχωση με ψευδαισθήσεις και της χορήγησε θειοριδαζίνη. Πήγε διακοπές, αλλά ενώ ήταν στο εξωτερικό οι φωνές επέστρεψαν, λέγοντάς της πως ήταν άρρωστη και χρειαζόταν αμέσως θεραπεία. Της έδωσαν μια διεύθυνση στο Λονδίνο που της ήταν άγνωστη. Όταν επέστρεψε πήγε στη διεύθυνση αυτή και βρέθηκε στο τμήμα ηλεκτρονικής τομογραφίας ενός νοσοκομείου. Οι φωνές της είπαν πως είχε όγκο στον εγκέφαλο κι έπρεπε να κάνει τομογραφία.
Η ασθενής ταράχτηκε πολύ και πήγε ξανά στον ψυχίατρο. Την εξέτασε προσεκτικά και δεν βρήκε ενδείξεις κάποιας ανωμαλίας, αλλά για να την καθησυχάσει της έκλεισε ραντεβού για τομογραφία. Έδειξε έναν όγκο, και ο νευροχειρούργος είπε ότι έπρεπε να αφαιρεθεί. Οι φωνές της είπαν ότι συμφωνούσαν απολύτως. Στο χειρουργείο αφαιρέθηκε ένας μεγάλος όγκος, ένα μηνιγγίωμα. Όταν συνήλθε από τη νάρκωση, οι φωνές της είπαν "Χαιρόμαστε που σε βοηθήσαμε. Αντίο". Δώδεκα χρόνια αργότερα, η ασθενής παραμένει υγιής. Οι φωνές δεν ξανακούστηκαν.
Ο Δρ. Azuonye αναφέρει ότι οι συνάδελφοί του διχάστηκαν. Υπήρξαν κάποιοι που πίστευαν ότι η ασθενής ήδη ήξερε τη διάγνωση και επινόησε την ιστορία αυτή, κάποιοι που πίστευαν ότι ο όγκος δημιούργησε σωματικές αισθήσεις που οδήγησαν την ασθενή υποσυνείδητα να αναζητήσει πληροφορίες για τη θεραπεία σε διάφορα νοσοκομεία, και άλλοι που αναρωτήθηκαν μήπως πράγματι δύο καλοπροαίρετοι άνθρωποι με το χάρισμα της τηλεπάθειας είχαν διαπιστώσει τον όγκο και προσπάθησαν να τη βοηθήσουν.
Μερικοί βλέπουμε και ένα ακόμη ενδεχόμενο: αυτές οι φωνές, που αποδείχθηκαν θεία έμπνευση, να προέρχονται από το χώρο των πνευμάτων. Δεν θα ήταν η πρώτη φορά. Ένα γνωστό περιστατικό που άλλαξε το ρου της ιστορίας συνέβη πριν πολλά χρόνια στο δρόμο για τη Δαμασκό.
Σχετικά με τον συγγραφέα:
Ο δρ. Andrew Powell είναι ψυχίατρος και ψυχοθεραπευτής, με ιατρείο στο Λονδίνο και την Οξφόρδη. Είναι πρώην μέλος του Συμβουλίου του Επιστημονικού και Ιατρικού Δικτύου με έδρα την Αγγλία, μέλος του Θεραπευτικού Κολεγίου και ιδρυτικό μέλος της Ομάδας Ειδικού Ενδιαφέροντος Πνευματικότητας και Ψυχιατρικής του Βασιλικού Κολεγίου Ψυχιατρικής της Αγγλίας.
Αν σας άρεσε το άρθρο κάντε ένα "Like", κοινοποιήστε το στους φίλους σας και μοιραστείτε μαζί τους την γνώση
Πηγή
*Οι πληροφορίες που παρέχονται στο blog αυτό έχουν καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα και δε μπορούν να αντικαταστήσουν τη γνωμάτευση ή την επίσκεψη σε γιατρό ή σε άλλον ειδικό της υγείας
